Oorspronkelijk hebben er in Molen De Wachter stoommachines gestaan. Ze zijn om economische redenen verkocht.
Kleinzoon Diek Medendorp, met in zijn hoofd het plaatje van de molen van zijn grootvader heeft er later weer 2 gekocht. Dit aantal is in de loop der jaren uitgebreid.
In “De Wachter” zijn een 9-tal stoommachines aanwezig (excl. locomobiel, stoomtractor en stoomraderboot). Museum De Wachter is dus ook een stoommuseum.
Hier volgt een korte beschrijving van de meeste van deze machines.
De verdere gegevens zijn -voor zover voorhanden- vermeld.

Zo rond 1898 kwam de eerste stoommachine (7pk) naar De Wachter (fabrikant: Landeweer). Hij dreef 2 maalstoelen aan. Deze machine werd wegens “ruimtegebrek en geringe verdiensten” in 1920 gesloopt
Voor de olieslagerij was er een tandem compound stoommachine ook van Landeweer uit Martenshoek.
Deze stoommachine werd in 1942 gesloopt en afgevoerd (als oud ijzer).

Van het type stoommachine dat in De Wachter stond zijn in Winschoten en Leeuwarden nog een exemplaar bewaard gebleven.

Winschoten:stoomgemaal

1. De grote liggende compound-stoommachine

Gegevens machine:
Fabrikant: Ned. Fabriek van Werktuigen en Spoorwegmateriaal (later Werkspoor, later Wescon)
Bouwjaar: 1895
Bouwnr: 192
Stoomverdeling: kleppensysteem Sulzer
Dimeter hogedrukcylinder: 333 mm
Diameter lagedrukcylinder: 500 mm
slag: 700 mm
Droge luchtpomp: dimeter plm 230 mm, slag 208 mm
Natte luchtpomp: diameter plm 250 mm, slag 220 mm
Omwentelingen: 105 n/m
Bijzonderheden:
Gekocht van houtzagerij Hemmes in Groningen.
Oorspronkelijk is hij geleverd aan de JAVA Hout- en bos exploitatiemaatschappij te Amsterdam.
Hier heeft hij tot 1943 gestaan en is toen aan Hemmes verkocht.
Het is de enige in zijn soort in Nederland.
Hij drijft via touwen en een riem een generator aan.
Het is een rijksmonument

2. Middelgrote ééncylinder stoommachine.

Gegevens machine:
Fabrikant: Carl Müller te Solingen-Kotten
Vermogen: 70 pk
Bouwjaar: 1900
Stoomverdeling: Rider expansiesysteem
Diameter cylinder: 251 mm
slag: 400 mm
Omwentelingen:
Bijzonderheden:
Gekocht van de strokartonfabriek “De Toekomst” in Scheemda (bij Winschoten).
Hij drijft de specerijenmaalderij aan op de zolder erboven.
Het is een rijksmonument

3. Stoommachine: één cylinder expansiemachine.

Gegevens machine:
Fabrikant: De Hollandsche IJssel v/h De Jongh en Co te Oudewater
Vermogen:
Bouwjaar: ca 1890
Stoomverdeling: baschuif
Diameter cylinder: 140 mm
slag: 180 mm
Omwentelingen:
Bijzonderheden:
D e machine is gekocht van ijsfabriek Martini te groningen , hij heeft gestaan in een ijsfabriek aan het Boterdiep.
Hij drijft de voedingspomp aan om water in de stoomketel te persen.
De voedingspomp komt uit de molen van Haren (Gr)
“Voor de show” drijft hij een regulateur aan, die afkomstig is van de oorspronkelijke stoommachine.
(zie middelste foto)

4. Staande compound-machine

Gegevens machine:
Fabrikant: Holthuis Veendam
Vermogen:
Bouwjaar: 1925
Stoomverdeling: boschuif en kanaalschuif
Diameter hoge drukcylinder:–
Diameter lage drukcylinder: 485mm, slag 300 mm
slag: mm
Omwentelingen:
Bijzonderheden:
Hij drijft werktuigen in de smederij en de bakkerij aan.
Deze machine is in 1993 geschonken door de firma Nivoba (v/h Holthuis) uit Veendam.
Hij heeft vroeger de zandzuiger “De Gruno” van Tjaart van der Molen te Groningen aangedreven.

5. Duplex stoompomp.

Gegevens machine:
Fabrikant: Wortington USA
Nummer: 872699W
Size: In 3X2X3, mm 76X51X76
Vermogen:
Bouwjaar:
Stoomverdeling:
Diameter cylinder:
slag:
Omwentelingen: geen
Bijzonderheden:
Deze kleine stoommachine is geschonken door Ijsfabriek Martini uit Groningen.
De machine is gekoppeld aan stoommachine nr. 3 en heeft dezelfde functie.

6. Kleine stoommachine ééncylinder stoommachine.

Gegevens machine:
Fabrikant:
Vermogen:
Bouwjaar:
Stoomverdeling:
Diameter cylinder:
slag:
Omwentelingen: geen
Bijzonderheden:
De machine is geschonken door ijsfabriek Martini Groningen.
Deze kleine stoommachine heeft (nog) geen specifieke functie.
Hij draait onbelast.

7. Stoommachine Stoomraderboot

Voor nadere technische gegevens van de stoomraderboot “De Jonge Wachter” <lees meer>

Voor de historie van de boot <lees meer>

8. Een stoommachine op wielen (Locomobiel)

Voor nadere technische gegevens van de Locomobiel <lees meer>

Naast bovenstaande machines is De Wachter in het bezit van een kleine stoomtractor en nog een stoommachine uit de zuivelfabriek in Wommels (Fr)

STOOMKETELS

Uiteraard moeten alle stoommachines van stoom worden voorzien.
Hiervoor zijn een kolengestookte ketel en een oliegestookte ketel aanwezig.
Uiteraard hebben de mobiele macines (locomobiel/boot/stoomtractor) hun eigen ketel.
Dit alles staat onder toezicht van Lloyd’s (vroeger stoomwezen)
Via de stoomwalsenclub sponsort Lloyd’s de keuring van de ketels.
Meer informatie over de ketels? <lees meer>